Σε ότι αφορά τους αγγελιοφόρους υπήρχε και μια ιδιαίτερη ομάδα στρατιωτών  οι speculatores.  ήταν άνδρες του στρατού για κατασκοπεία και αγγελιοφόροι. Το έργο τους ήταν να δρουν σε εχθρικά εδάφη, μεταμφιεσμένοι ως λιποτάκτες ή να ταξιδεύουν ως έμποροι και  να αποκτούν πρόσβαση στα στρατόπεδα και στα οχυρά του εχθρού. Αυτό τους καθιστούσε ιδιαίτερα ανεξάρτητους, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς λειτουργούν εντός των φυσιολογικών στρατιωτικών κανόνων. Υπολογίζεται ότι υπήρχαν δέκα speculatores συνδεδεμένοι με κάθε λεγεώνα. Λάμβαναν εντολές από την στρατιωτική τους ιεραρχία και  ανέφεραν στο δικό τους Κεντηρίωνα και κατ’ επέκταση στο διοικητή της λεγεώνας ή τον κυβερνήτη της περιοχής.

Οι αντίστοιχοι των Πραιτοριανών (της φρουράς του αυτοκράτορα), που έδρευε στη Ρώμη, είχαν περισσότερα καθήκοντα από μια απλή εσωτερική λειτουργία πληροφόρησης και ασφαλείας. Χρησιμοποιήθηκαν ως εκτελεστές σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά και πάλι ήταν τακτικά μέλη της φρουράς, που αναφέρονταν στο δικό τους Κεντηρίωνα και στον αυτοκράτορα άμεσα.

Ταυτόχρονα λειτουργούσαν οι exploratores ένα είδος κατασκόπων - πληροφοριοδοτών – αγγελιοφόρων – ανιχνευτών του ρωμαϊκού στρατού. Αναγνώριζαν τις κινήσεις και αναπτύξεις του εχθρού, καθώς και την έκταση και τις θέσεις των στρατοπέδων του. Στα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας ήταν στρατιώτες που επιλέγονται από τις μονάδες τους για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα για να δράσουν σε συγκεκριμένη αποστολή. Στο πόλεμο με τους Δάκες (105-106 μ.Χ.), ο αυτοκράτορας Τραϊανός τους επέλεγε ο ίδιος με αποστολή να φέρουν το κεφάλι του βασιλιά Decebalus. Στα μέσα του 2ου αι. υπάρχουν ενδείξεις μικρών μονάδων αναγνώρισης που ονομάζονται explorationes.