Καλωσόρισμα

Αγαπητοί επισκέπτες σας καλωσορίζουμε στην ιστοσελίδα του ΣΑΑΔΒ. Η ιστοσελίδα μας ελπίζουμε να σας δώσει πλήρη στοιχεία για το ποιοι είμαστε και το πώς προάγουμε το ιστορικό Όπλο των Διαβιβάσεων. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιαδήποτε πρόταση ή απορία σας. Θα χαρούμε ιδιαίτερα να σας ακούσουμε, προκειμένου να επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στην προβολή του Όπλου μας. Σας ευχόμαστε καλή περιήγηση.

Δραστηριότητες ΣΑΑΔΒ



        ΤΟ ΣΗΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΟΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ 

   Ομιλία του Αντγου  ε.α. Χατζηδήμα Ιωάννη κατά την Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση ΣΑΑΔΒ 2025

   Aγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι

  Kαταρχάς επιτρέψτε μου να ευχηθώ με τη σειρά μου, καλή χρονιά με υγεία και ευτυχία σε σας και τις οικογένειες σας. Μετά από παραίνεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου, και με αφορμή την συμπλήρωση χθες 79 χρόνων από την ίδρυση του Όπλου, θα αναπτύξω το θέμα «Οι Διαβιβάσεις μέσα στο χρόνο». Δεν θα αναφερθώ στα μέσα επικοινωνιών από αρχαιοτάτων χρόνων, αλλά θα ξεκινήσω από την εποχή που χρησιμοποιήθηκε ο ηλεκτρισμός.

  Αυτό συνέβη το 1836 όταν ο Αμερικανός φυσικός Σάμιουελ Μορς εφεύρε τον ομώνυμο κώδικα και καθιέρωσε την ενσύρματη ηλεκτρική τηλεγραφία. Η ηλεκτρική τηλεγραφία εισήχθη στην Ελλάδα το 1859 και αναπτύχθηκε ραγδαία για εμπορικούς κυρίως λόγους, αλλά και για κρατικές υποθέσεις. Το 1877 εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο όρος τηλεγραφητές στη σύνθεση του Στρατού ενώ το 1885 προβλέφθηκε Λόχος στρατιωτικών τηλεγραφητών στα Τάγματα Μηχανικού. To 1897 καταγράφηκε η πρώτη πολεμική αποστολή τηλεγραφητών στην Κρήτη, με το Απόσπασμα του Συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσσου, όπου αποκαταστάθηκε επικοινωνία με την Αθήνα μέσω Κυθήρων, με οπτικούς τηλέγραφους. Το 1900 εκδόθηκαν οι Στρατιωτικοί Κώδικες, με τους οποίους προβλέφθηκε στη σύνθεση του Στρατού αυθύπαρκτος Λόχος τηλεγραφητών, με προσωπικό 4 αξιωματικούς και 110 οπλίτες, από τους οποίους 52 τηλεγραφητές, καθώς και μεταφορικά μέσα 45 ημιόνων. Το 1904 στο νέο Οργανισμό του Στρατού προβλέφθηκε ότι σε περίπτωση επιστράτευσης ή πολέμου, η κρατική Διεύθυνση των Τηλεγράφων θα έθετε στη διάθεση του Υπουργείου Στρατιωτικών το απαιτούμενο προσωπικό και υλικό, προς εξασφάλιση και συμπλήρωση της στρατιωτικής τηλεγραφικής υπηρεσίας.

  Στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13, προβλέφθηκε η δημιουργία ενός Λόχου ασυρμάτου τηλεγραφίας. Ο Λόχος αυτός εφοδιάστηκε με 4 ασύρματους γαλλικής προελεύσεως τύπου Μαρκόνι, εκ των οποίων οι δύο φερόντουσαν επί ημιόνων και οι άλλοι δύο ήταν φορητοί. Ένας όμοιος φορητός ασύρματος εγκαταστάθηκε και στο Γενικό Στρατηγείο. Τον Αύγουστο του 1913 προβλέφθηκε Τάγμα τηλεγραφητών, που περιελάμβανε Λόχους οπτικού και ασύρματου τηλέγραφου, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το Τάγμα αυτό, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, αναβαθμίστηκε σε Σύνταγμα, αποτελώντας έτσι την πρώτη ένδειξη ότι άρχισε να γίνεται αντιληπτή η σημασία των μέσων επικοινωνιών.

  Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι επικοινωνίες με χρήση ηλεκτρισμού αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικές, σε σχέση με τις παλαιότερες μορφές τους και έτσι καθιερώθηκαν ως προτιμότερος τρόπος συνδέσμου των μαχόμενων τμημάτων. Οι Έλληνες τηλεγραφητές συμμετείχαν στη Μικρασιατική Εκστρατεία εφοδιασμένοι με τα διαθέσιμα τεχνικά μέσα της εποχής όπως μαγνητικά τηλέφωνα, πίνακες εκστρατείας, οπτικούς τηλέγραφους , ενσύρματη τηλεγραφία, και καθώς και ασύρματους που λειτουργούσαν σε ραδιοτηλεγραφία . Εκτός από την παροχή των επικοινωνιών, πολεμούσαν και ως κλασσικό Πεζικό, όταν ήταν αναγκαίο, για την υπεράσπιση της επικοινωνιακής υποδομής του αναπεπταμένου θεάτρου επιχειρήσεων. Επιπλέον, διεξήγαγαν και πρώιμες επιχειρήσεις ηλεκτρονικού πολέμου, όπως υποκλοπές, ραδιογωνιομετρήσεις, παρεμβολές ξένων εκπομπών, διάσπαση κωδίκων και συλλογή πληροφοριών από κάθε εχθρικό μέσο επικοινωνιών. Μετά το τέλος των επιχειρήσεων, όλα τα εναπομείναντα Αποσπάσματα και οι Λόχοι τηλεγραφητών με τα υλικά τους, συγκεντρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1923 στο Σύνταγμα Τηλεγραφητών στο Ρουφ, όπου ξεκίνησε η εντατική εκπαίδευση και αναδιοργάνωση.

  Ορόσημο στην ιστορία των Διαβιβάσεων αποτελεί η έκδοση, τον Αύγουστο του 1926, του εγχειριδίου με τίτλο Κανονισμός της Οργανώσεως και της Λειτουργίας των Συνδέσμων και των Διαβιβάσεων. Με τον κανονισμό αυτό καθιερώθηκε και επίσημα ο όρος Διαβιβάσεις, ο οποίος όμως, μέχρι το 1940, συχνά χρησιμοποιείτο εναλλακτικά με τον όρο τηλεγραφητές, ιδιαίτερα από τους παλαιότερους αξιωματικούς . Επίσης ορίστηκαν τα καθήκοντα του Διοικητού ή Αρχηγού των Διαβιβάσεων στα Επιτελεία όλων των κλιμακίων.

  Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μου να αναφέρω μία προσωπική μου εμπειρία. Το 1994, ενώ υπηρετούσα στο 481 Τάγμα Διαβιβάσεων, ως Διοικητής 1ου Λόχου, επιλέχθηκα από τη Διοίκηση Διαβιβάσεων της 1ης Στρατιάς να παρακολουθήσω το σχολείο Ηλεκτρονικού Πολέμου του ΝΑΤΟ στη Γερμανία. Εκεί, σε σύνολο 20 αξιωματικών, υπήρχαν 2 Καναδοί Διαβιβαστές, οι οποίοι στα επώμιά τους, εκτός από τα διακριτικά του βαθμού, έφεραν και τον τίτλο του Όπλου τους, ο μεν ένας την αγγλική λέξη SIGNALS και ο δεύτερος την γαλλική λέξη TRANSMISSIONS. Όταν τους ρώτησα γιατί χρησιμοποιούν διαφορετικό τίτλο, μου απάντησαν ότι ο Καναδάς είναι επίσημα δίγλωσση χώρα και μπορούν να έχουν το όνομα του Όπλου σε όποια από τις δύο γλώσσες επιθυμούν. Εκεί συνειδητοποίησα ότι οι πρόγονοί μας, για την ονομασία του Όπλου μας, δεν μετέφρασαν κατά λέξη, ούτε τον αγγλικό όρο που μεταφράζεται ως Σήματα ή Σηματοδοσία, ούτε τον γαλλικό που μεταφράζεται ως Μεταδόσεις. Επέλεξαν τον ακριβέστερο και ευρύτερο όρο Διαβιβάσεις, που προέρχεται από το ρήμα διαβιβάζω, το οποίο, σύμφωνα με το λεξικό Τεγόπουλου – Φυτράκη, σημαίνει μεταφέρω κάτι από το ένα μέρος στο άλλο.

  Γενικά η περίοδος 1923-1936 χαρακτηρίζεται από την κακή κατάσταση του υλικού και της εκπαιδεύσεως του προσωπικού, πράγμα πού οφείλεται στην ταραγμένη πολιτική κατάσταση της χώρας, την έλλειψη διατιθεμένων πιστώσεων για τις επικοινωνίες, καθώς και την παράλληλη εμπλοκή του προσωπικού σε θέματα Μηχανικού, το οποίο ήταν σε προτεραιότητα. Τα πράγματα άλλαξαν άρδην με την ανάληψη της εξουσίας από τον Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος ξεκίνησε την πολεμική προπαρασκευή της χώρας. Έτσι ξεκίνησε και η αναδιοργάνωση των επικοινωνιών του στρατού, χωρίς όμως να φτάσει στο επίπεδο που ήταν αναγκαίο για την υποστήριξη των πολεμικών επιχειρήσεων στα αναπεπταμένα Μέτωπα της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Εδώ θα πρέπει να κάνω ιδιαίτερη μνεία στον Αντισυνταγματάρχη Κωνσταντίνο Βάλβη, ο οποίος υπηρετούσε στη Γενική Επιθεώρηση Μηχανικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού ως υπεύθυνος για τα θέματα των Διαβιβάσεων. Αυτός, τον Δεκέμβριο του 1939, υπέβαλε 10σέλιδη αναφορά στο Γενικό Επιτελείο, με την οποία επισήμανε τα προβλήματα των επικοινωνιών σε περίοδο επιστρατεύσεως και πολέμου και πρότεινε διάφορες λύσεις, ανάμεσα στις οποίες και την δημιουργία χωριστού Ειδικού Όπλου, το οποίο θα αποκτούσε δικαιώματα ελέγχου και παρακολούθησης των Διαβιβάσεων σε όλη την κλίμακα του Στρατού ξηράς.

  Οι Διαβιβαστές, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων το 1940-41, με πολύ μεγάλη προσπάθεια κατάφεραν να υποστηρίξουν επικοινωνιακά τον ελληνικό στρατό εξαντλώντας όλη την εφευρετικότητά τους για επίλυση των προβλημάτων. Επίσης ανέπτυξαν με τα διατιθέμενα μέσα επιχειρήσεις Ηλεκτρονικού Πολέμου και παρείχαν σοβαρό όγκο πληροφοριών για την κατάσταση και τα σχέδια των Ιταλών. Όλες οι πολεμικές εκθέσεις των Σχηματισμών περιλαμβάνουν στην κυριολεξία ύμνους για το έργο των Διαβιβάσεων και τα αποτελέσματά τους. Κατά την περίοδο της κατοχής, οι Έλληνες που έφυγαν από την Ελλάδα και σχημάτισαν ελληνικές μονάδες υπό συμμαχική διοίκηση, χρησιμοποίησαν μέσα επικοινωνιών που τους διέθεσαν οι Βρετανοί. Εδώ θα πρέπει να μνημονεύσω το Τάγμα Διαβιβάσεων Αττικής, που συγκροτήθηκε μυστικά τον Ιούλιο του 1944, με μέριμνα της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης του Καΐρου, και, στην κυριολεξία, κάτω από την μύτη των Γερμανών. Αποστολή του ήταν η αποτροπή της καταστροφής των επικοινωνιακών, ραδιοφωνικών, ηλεκτρικών και άλλων σημαντικών εγκαταστάσεων της Αθήνας από τους αποχωρούντες Γερμανούς τον Οκτώβριο του 1944, την οποία έφερε εις πέρας με επιτυχία.

  Μετά το τέλος του πολέμου, κατά την ανασυγκρότηση του Στρατού, αποφασίστηκε η συγκρότηση χωριστού Όπλου με το όνομα Διαβιβάσεις, η οποία υλοποιήθηκε με την έκδοση του αναγκαστικού νόμου 919 της 8ης Φεβρουαρίου του 1946 και τη μετάταξη σε αυτό Αξιωματικών και Υπαξιωματικών από όλα τα Όπλα και Σώματα. Έτσι η Διεύθυνση Διαβιβάσεων του ΓΕΣ, απερίσπαστη πλέον από το Μηχανικό, κατάφερε, με την εντατική εκπαίδευση του προσωπικού και την χρήση του αμερικανικού επικοινωνιακού υλικού, που έρρεε άφθονο και δωρεάν στη χώρα, να οργανώσει την επικοινωνιακή υποδομή του Στρατού σχεδόν από το μηδέν και να υποστηρίξει με επιτυχία τις επιχειρήσεις της περιόδου 1946 -1949.

  Κατά την μεταπολεμική περίοδο, έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των επικοινωνιών, διαδραμάτισε η ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, το 1952. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι Αξιωματικοί των Διαβιβάσεων να υπηρετήσουν σε πολυεθνικά Επιτελεία και περιβάλλοντα, να συμμετάσχουν σε ασκήσεις και επιχειρήσεις και να γνωρίσουν από κοντά τις δυνατότητες και την εξέλιξη της τακτικής και των μέσων επικοινωνιών, καθώς και την επιχειρησιακή χρήση τους στους στρατούς της Δύσεως, και ειδικά των Ηνωμένων Πολιτειών, οι απεριόριστοι πόροι και οι δυνατότητες των οποίων ξεπερνούσαν κάθε ελληνική φαντασία.

  Με το πέρασμα του χρόνου η Διεύθυνση Διαβιβάσεων συνέχισε να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, για να προσαρμόζεται στις ταχέως εξελισσόμενες δυνατότητες επικοινωνιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα τελευταία 30 χρόνια οι επικοινωνίες έχουν επηρεαστεί από την εμφάνιση της Πληροφορικής και τη δυνατότητα διακίνησης πληροφοριών μέσω δικτύων υπολογιστών. Έτσι το 1998 ιδρύθηκε το Σώμα Έρευνας και Πληροφορικής του Στρατού Ξηράς, το οποίο στην αρχή είχε διακριτό ρόλο από τις Διαβιβάσεις, δεδομένου ότι η ανάπτυξη των δικτύων ηλεκτρονικών υπολογιστών στον Στρατό ήταν σε εμβρυώδη κατάσταση. Αυτό όμως γρήγορα άλλαξε και έτσι έτσι οι δράσεις των δύο αυτών φορέων άρχισαν να γίνονται ανταγωνιστικές. Για το θέμα αυτό, που παραμένει έντονα ενεργό και σε εξέλιξη μέχρι και σήμερα, δεν θα ήθελα να αναφέρω οτιδήποτε άλλο. Εύχομαι μόνο οι λύσεις που τελικά θα δοθούν, να αποβούν επαρκείς και ωφέλιμες για τον Στρατό και την Πατρίδα.

 

 

                     

                                                                                    

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΒ

 

Μουσείο και Ιστορία των Διαβιβάσεων

 

                                                                                        

                                                                        ΗΧΩ των ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΝ